De ziekte van marek of hoe het ook wel wordt genoemd de marekse verlamming.
De ziekte verwekker tast de organen zoals zenuwbanen, ogen, huid en ingewanden aan waardoor kippen verlamd kunnen worden.
Marek is niet te genezen en de kippen zullen er dus ook aan sterven.
Tijdens deze ziekte vormen zich tumoren van het witte bloedcelapparaat, na de infectie worden er verschillende symptomen zichtbaar.
Doorgaans zien we de ziekte bij jonge kippen, in de periode voor of in de periode dat ze net aan de leg zijn.
De verlammigsverschijnselen zijn afhankelijk van welke zenuwbanen er zijn aangedaan, in de meeste gevallen zijn het de pootzenuwen die uitvallen waardoor de kip dus een pootverlammig krijgt.
De verlammiging is duidelijk zichtbaar doordat de kip geen controle heeft over een poot( met de poot sleept of niet meer op kan staan) of de zogeheten paradepas loopt, de dieren lopen dan voorzichtig en tillen doorgaans 1 poot hoog op, zo ontstaat er een paradepas.
Marek geeft doorgaans eenzijdige verlammingen, dus meestal is er 1 poot verlamd ook zenuwen van de hals en ribben kunnen verlamd raken waardoor de kip de kop laat hangen of heel moeilijk ademt.
In de regel zien we bij dieren met marek dat deze door de verlamming de krop niet meer legen, en vaak wat apathisch gedrag vertonen.
Al deze verschijnselen kunnen bij een en dezelfde kippen worden waargenomen, maar dat hoeft niet, niet bij alle dieren verloopt het hetzelfde en omdat er 3 verschillende vormen van marek zijn, kunnen de verschijnselen ook anders zijn en verlopen.
Verlamming van poten hoeft dus niet voor te komen
Marek is op te delen in 3 varianten; Acute Marek, Klassieke Marek & de Oculaire verschijningsvorm.
Besmetting
Alleen jonge dieren die besmet raken, kunnen er ziek van worden. Is het kuiken eenmaal de 16de week gepasseerd dan kan een besmetting niet meer leiden tot tumoren. Over het algemeen wordt aangenomen dat een besmetting na de 6-8ste week geen echte schade meer kan toebrengen aan zijn gastheer. Als de kuikens eenmaal besmet zijn, heeft het virus een incubatietijd van 3 tot 15 weken. Daarna worden de eerste symptonen pas zichtbaar.
Na een uitbraak verspreidt het virus zich snel. Het wordt door direct of indirect contact met het besmette dier overgebracht. Het virus wordt overgedragen via huidcellen en veerfollikelcellen( veerstof) die als stofdeeltjes worden verspreid. De huidcellen worden, net als bij mensen, voortdurend vernieuwd. De oude cellen worden daarom continu verspreid in het kippenverblijf. De andere kippen komen hiermee in contact en raken besmet. Besmetting vindt alleen plaats via de bovenstaande manier, niet via het broedei.
Echter is het wel zo dat niet alle besmette dieren ziek worden en zulleN sterven, sommige lijnen/stammen zijn gevoeliger dan andere en zelfs uit deze lijnen kan het zijn dat sommige dieren wel besmet zijn maar niet ziek worden, DEZE DIEREN ZIJN WEL DRAGER EN KUNNEN HET DUS WEL OVERDRAGEN OP JONGE KUIKENS.
Gevolgen zijn:
ernstige verlammingsverschijnselen, aangetaste organen of blindheid. De kans op sterfte is groot. Het virus is niet te behandelen. De tumoren vormen zich in verschillende lichaamszenuwen, in meerdere organen (milt, nieren, hart, longen en geslachtsorganen), in spieren en de huid.
Door tumor groei kunnen sommige functies uitvallen, denk bijv aan eileiders die door tumor groei niet meer werken en dat de krop niet meer geleegd wordt, ook verlammingsverschijnselen van poten en vleugels wordt regelmatig gezien.
De symptomen zijn niet bij alle dieren hetzelfde, dit ligt aan het proces van de tumor groei en om welke vorm van marek het hier gaat.
Symptomen
De Ziekte van Marek kent 3 verschijningsvormen: Klassieke Marek, Acute Marek (ingewandsvorm) en de Oculaire verschijningsvorm. Elk van de verschijningsvormen hebben hun eigen kenmerkende symptomen. Ondanks dat ze verschillende symptonen laten zien, kan er alleen na laboratisch onderzoek aangegeven worden om welke variant het gaat, met uitzondering van de Oculaire vorm omdat dit de enige is waarbij verkleuring van de iris voorkomt.
Klassieke Marek (neutrale of verlammingsvorm):
Kenmerkend aan deze vorm van de Ziekte van Marek zijn de bewegingsstoornissen die zich voordoen als de pootzenuwen zijn aangetast. Bij deze vorm zijn er verschillende lichaamszenuwen aangetast. De ziekte verloopt in de meeste gevallen chronisch en de uitvalsymptomen zijn voornamelijk asymmetrisch. Klassieke Marek kun je herkennen aan:
Draainek
Voorzichtig of stroef lopen
Verlammingsverschijnselen (hangt af van de aangetaste zenuw)
Omvallen
Acute Marek (ingewandsvorm):
Bij een plotseling hoog aantal sterfgevallen gaat het om de ingewandsvorm, hierdoor ook wel Acute Marek genoemd. Hier treedt tumorvorming op in de organen. De geslachtsorganen zijn bijna altijd aangetast, ook in de kliermaag, lever, nieren en het hart zitten vaak gezwellen. we zien hier vaak ook verlammingen aan de krop. De spieren worden minder vaak aangetast.
Net als bij Klassieke Marek kan Acute Marek voor verlammingsverschijnselen zorgen wanneer de zenuwen bekneld raken, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Inenting is vooral belangrijk bij deze vorm; 25% van de dieren die niet gevaccineerd zijn, overleeft het namelijk niet. Acute Marek kun je herkennen aan:
Verlammingsverschijnselen niet altijd, ligt aan de tumor groei
Dieren zien er ziek uit; slap en bleek
Sloom, zonderen zich af
verminderde eetlust
Geen lediging van de krop
apathisch gedrag, zitten in elkaar gedoken
Grijs verkleuring van de iris
Oculaire verschijning:
Deze vorm komt minder voor dan de 2 andere beschreven vormen van de Ziekte van Marek. Het is niet zeker of deze vorm wel in Nederland voorkomt. Bij de Oculaire vorm wordt de oogzenuw dusdanig aangetast dat de dieren blind worden. De pupil wordt onregelmatig en de iris is over het algemeen grijs/melkachtig/blauwig van kleur in plaats van de normale kleur (oranje). Deze vorm is ook het minst schadelijk, de dieren blijven namelijk in leven, maar worden wel vaker gepikt bij de voerbak.
Opvallend is dat deze vorm voornamelijk in de legperiode bij iets oudere dieren optreedt. Kippen die niet gevaccineerd zijn, kunnen een tijdelijk verlamming krijgen. Dit kan tot 43 dagen duren. Deze tijdelijke verlamming komt door ontstekingen in bloedvaten bij de hersenen als gevolg van het virus. De symptomen van de Oculaire vorm zijn als volgt:
Onregelmatige pupil en grijze iris
Tijdelijke verlamming
Marek aantonen.
Zo aan de buitenkant is het lastig aan te tonen of het zieke dier marek heeft of iets anders.
Marek kan alleen vast gesteld worden doormiddel van onderzoeken, het verrichten van sectie op een net geëuthanaseerd dier.
Aan de hand van de tumoren en pcr onderzoek kun je aantonen dat het om ziekte van Marek gaat, en welke vorm.
Als pluimvee arts zou je bepaalde onderzoeken kunnen doen, maar wil je het zeker weten dan zou je je dier voor sectie moeten inbrengen.
Dit kan, als particulier kun je je zieke dier naar de GD voor dieren in Deventer brengen( eerst aanmelden) hier dien je je levende kip te brengen, na euthanasie wordt er door een patholoog onderzoek gedaan en je krijgt hier keurig de uitslag van.
Behandelen
Het behandelen van marek is NIET mogelijk, wel kun je je kuikens uit voorzorg tegen marek enten.
De eendagskuikens moeten dan op de eerste dag na de geboorte geënt worden.
het enten geeft echter geen 100 % garantie dat je dieren het niet zullen krijgen, omdat sommige stammen/ lijnen gevoeliger zijn dan andere, zou het kunnen dat sommige dieren toch ziek kunnen worden.
Maar over het algemeen is het zo dat als je geënte dieren, de eerste weken apart houdt het risico erg klein is dat ze besmet raken.
Belangrijk
Dat bij het hebben van kuikens deze gescheiden van de volwassen dieren zitten, zo is de kans op besmetting kleiner.
Wij mensen kunnen het ook gemakkelijk overbrengen van het ene hok in het andere, de schilfers blijven ongemerkt aan onze kleding en schoenen hangen waardoor het besmetten van ander verblijven en met name dan kuikens die daar verblijven zo gebeurd is.
De besmetting blijft lang, soms wel tot 5 jaar nadat je een kip met marek hebt gehad, ontsmetten heeft geen zin.
Dus zelfs 5 jaar na de uitbraak van marek in je hok kunnen er nog kippen ziek worden.
Niet alle dieren die marek hebben zullen hieraan overlijden, sommige dieren hebben wel degelijk marek en leven daar prima mee, aan deze dieren zul je dus ook niets merken maar zijn wel drager van het virus en kunnen zonder zelf ziekte verschijnselen te vertonen anderen besmetten.
Zo kan het dus zijn dat je ergens een dier koopt dat zonder dat jij het weet al ziek is, dit dier kan met alle gevolgen van dien al je jonge dieren besmetten.
Maak jouw eigen website met JouwWeb